Strefa Schengen. Co to jest? Jakie kraje wchodzą w skład strefy Schengen? Zobacz mapę strefy Schengen w Unii Europejskiej. Polska w Schengen

Co to jest strefa Schengen?

Do Schengen, czyli obszaru, gdzie zniesiona została kontrola graniczna na granicach wewnętrznych, należy 26 państw.

Swobodny przepływ osób - prawo do życia, nauki, pracy i emerytury w dowolnym miejscu w UE - jest prawdopodobnie najbardziej namacalnym osiągnięciem integracji europejskiej.

Dzięki utworzeniu strefy Schengen, w 1995 roku na granicach wewnętrznych UE całkowicie zniesiono kontrole.

Zgodnie z przepisami strefy Schengen, w sytuacjach nadzwyczajnych, gdy stwierdzono istnienie zagrożenia dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego, państwa członkowskie mogą wprowadzić tymczasowe kontrole graniczne.

Jakie kraje są w strefie Schengen?

Obecnie strefa Schengen obejmuje większość państw Unii Europejskiej: z wyjątkiem Irlandii i Wielkiej Brytanii, które utrzymują w mocy klauzulę opt-out i zarządzają własną wspólną strefą podróżowania, a także Bułgarii, Chorwacji, Cypru i Rumunii, które są zobowiązane do przystąpienia do strefy Schengen.

Do strefy Schengen należą również cztery kraje spoza UE - Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein.

Strefa Schengen - jakie dokumenty musi mieć podróżny?

Jeśli jesteś obywatelem Unii Europejskiej, nie musisz okazywać dowodu osobistego ani paszportu, kiedy wjeżdżasz z jednego kraju strefy Schengen do drugiego.

Chociaż w obrębie strefy Schengen nie musisz okazywać paszportu przy przekraczaniu granicy, to jednak warto mieć przy sobie paszport lub dowód osobisty.

Mogą bowiem zdarzyć się sytuacje, w których trzeba będzie potwierdzić swoją tożsamość (na przykład podczas zatrzymania przez policję lub przy wejściu na pokład samolotu).

Kraje Unii Europejskiej należące do strefy Schengen mogą przyjąć przepisy krajowe, które zobowiązywałyby obywateli przebywających na ich terytorium do posiadania przy sobie określonych dokumentów.

Prawa jazdy czy karty bankowe nie są uznawane za ważny dokument podróży ani dowód tożsamości.

Chorwacja, Bułgaria i Rumunia w strefie Schengen

Pomimo spełnienia przez Bułgarię i Rumunię niezbędnych kryteriów oraz wielokrotnych wezwań ze strony Parlamentu Europejskiego strefa Schengen nie została jeszcze rozszerzona o te dwa kraje. Potrzebna jest do tego jednomyślna zgoda wszystkich państw członkowskich.

Chorwacja prowadzi starania, żeby przystąpić do strefy Schengen, a Cypr korzysta z tymczasowej derogacji.

Warunki przystąpienia krajów do strefy Schengen

• Państwo musi wykazać, że jest w stanie wziąć na siebie odpowiedzialność za kontrolowanie zewnętrznej granicy strefy Schengen w imieniu innych państw również należących do tej strefy
• Państwo musi stosować określone przepisy Schengen, takie jak zasady dotyczące kontroli granicznej na lądzie, morzu i w powietrzu, wydawania wiz, współpracy policyjnej i ochrony danych osobowych
• Państwo musi podjąć skuteczną współpracę z innymi państwami Schengen w celu utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa po zniesieniu kontroli na granicach wewnętrznych;
• Państwo musi ustanowić połączenie z systemem informacyjnym Schengen (SIS) oraz wizowym systemem informacyjnym (VIS) oraz wykorzystywać oba te systemy

Co to jest System Informacyjny Schengen

SIS to najszerzej stosowany w Europie system gromadzenia i przekazywania danych w celu zapewnienia bezpieczeństwa i zarządzania granicami.

System jest używany w 30 krajach Europy. W samym tylko 2017 r. sprawdzano w nim dane 5 miliardów razy.

CZYTAJ WIĘCEJ: Co to jest System Informacyjny Schengen?

Strefa Schengen i ETIAS, czyli Europejski System Wjazdu i Wyjazdu

Zwiększony napływ obywateli państw trzecich do strefy Schengen, który ma jeszcze wzrosnąć w przyszłości (do roku 2025 około 300 mln obywateli państw trzecich legalnie przekroczy granice strefy Schengen w celu odbycia krótkoterminowej wizyty) oraz obawy związane z bezpieczeństwem zewnętrznych granic UE spowodowały potrzebę opracowania nowych zasad dotyczących zarządzania zewnętrznymi granicami obszaru Schengen.

Nowy system wjazdu/wyjazdu ma rejestrować informacje o wjeździe, wyjeździe i odmowie wjazdu obywateli państw trzecich (zarówno tych, co do których wymagane jest posiadanie wizy, jak i zwolnionych z obowiązku wizowego), którzy przekraczają zewnętrzne granice obszaru Schengen.

Utworzenie europejskiego systemu wjazdu/wyjazdu ma przynieść korzyści:

• podróżnym, ponieważ stemplowanie paszportów zostanie zastąpione elektronicznym systemem przechowującym dane, co zmniejszy czas ich oczekiwania w punktach granicznych;
• państwom członkowskim, ponieważ odprawa pasażerów podróżujących w dobrej wierze będzie trwała krócej, a jednocześnie zwiększy się bezpieczeństwo granic, bo wykrywanie nadużyć związanych np. z przekroczeniem dozwolonego czasu pobytu w strefie Schengen (90 dni w dowolnym 180-dniowym okresie) albo dokumentami;
• operatorom obsługującym infrastrukturę, ponieważ ułatwi krótsze połączenia w strefach tranzytowych, co przyniesie bezpośrednie i pośrednie zyski finansowe;
• podmiotom zarządzającym punktami granicznymi, których zasoby zostaną zoptymalizowane,
• przewoźnikom, którym ułatwi się realizację zadań.